طنز در طول تاریخ بشر همواره وجودداشته است وبه ملّت یاگروه خاصی اختصاص ندارد .طنز لازمه ی زندگی انسان است.وانسان هرچه زندگی راجدی بگیرد،باز قسمت هایی اززندگی اش طنزآمیز می شود یادست کم ازنگاه دیگران طنزآمیز جلوه می کند.یکی ازجنبه های هنری طنز که عمرچندانی ندارد"کاریکلماتور"است.ازحدود سال1337پرویز شاپوربه آفرینش نوعی جملات طنز پرداخت که شاملو آن را "کاریکلماتور" نامید.گرچه بعضی بااین عنوان،که مرکب از"کلمه"و"کاریکاتور"است ،مخالفت کردندولی کاریکلماتور به تدریج جای خودرا درفرهنگ اصطلاحات ادبی باز کرد.یکی از ویژگی هاومحاسن این سخنان کوتاه ،تفکربرانگیز بودن آن هاست؛آن گونه که انسان رابرمی انگیزدتامدت های طولانی درباره ی مفاهیم پنهان درآن ها بیندیشد.

گزیده هایی ازکاریکلماتورها ی چندکاریکلماتورنویس

جوادمجانی:*میان کرم وماهی وقلاب،حق با ماهی گیراست.(البته مرغ ماهی خوارهم کمی حق دارد! )*شیرکه پیرشد،روباه رابرادرخطاب می کند*آدم علیه السلام تنهامردی بودکه درهمه ی عمربه زنان دیگرنیندیشید*خودخواهی مته ای است که همیشه به رگه های ناب وغنی حماقت برخورد می کند.

حوریه نیکدست:*روزی بعضی هاشب کار است*سهم بعضی ازانسان ها ،فقط گذشت زمان است.*سنگ قبر،طرح روی جلدکتابی است که همه بدون استثنا بایدآن رابخوانند.*چیزی که بادبیاورد،روزی طوفان خواهدبرد.

عباس گلکار:*کسی که ایمان دیگران را تست کند،خودرانماینده ی مجازخدامی داند*آخرین ضربه ی قلب به شیشه ی عمراصابت می کند*شناسنامه،پلاک عبورموقت است*قفس خالی پرازآزادی است.*کویر،کچلی روبه توسعه زمین است*خاله زنک،الزاماًماده نیست.

مهدی فرج اللهی:*عاشق بی دست وپا،دست وپای عشق رامی بندد.*عاشق کسی هستم که تاریخ تولدش راخودش انتخاب کرده است.*بارکج ازبی راهه به مقصد می رسد*چپ وراست درراستا باهم تفاهم دارند*آتش درخاکستر به آرامش ابدی می رسد.

جلیل دوستخواه:*تقویم قفس،فصل بهار ندارد*پرنده،سرمرد قفس سازرابه شکل قفس می بیند*قفس فقط درورودی دارد.*دوجوحه ی پرنده ی قفس زاد به بحث نشسته بودندکه"اول قفس به وجودآمد یا پرنده؟"*اگرکسی درِقفس های کتاب راباز نکند،پرندگان اندیشه گرفتارمی مانند.*

پرویز شاپور:*بعضی ها هنگام تولد می میرند وبالعکس * بیش ترین جمعیت رادربین احزاب ،حزب بادارد.*بعضی ها فرق خرمراد راباخرشیطان نمی دانند.*زنبورعسل نابینا روی گل مصنوعی نشسته بود.*قفس بدون در،درباره ی آزادی سخن رانی می کرد.*برای مردن باید یک عمرصبرکرد.*تولدم شصت سال عمرکرد. *سوراخ موش روزنه ی امید گربه است.*وقتی تصویر گل محمدی درآب افتاد ،ماهی ها صلوات فرستادند.*سکوت صدای پای گربه رابه گوش موش می رساند.*پرنده ی محبوس ،شادترین آهنگ راهم غم انگیز می خواند.*آوازپرنده مشغول ساختن قفس بود.*درجشن تولدپرنده قفسی رابه اوهدیه کردم.

      برگرفته ازمجله ی رشدزبان وادب فارسی شماره96